Giáo án Sinh học 10 - Tiết 1, Bài 1: Các cấp tổ chức của thế giới sống - Năm học 2021-2022

Nội dung tài liệu: Giáo án Sinh học 10 - Tiết 1, Bài 1: Các cấp tổ chức của thế giới sống - Năm học 2021-2022

1. Ngày soạn:5/9/2021 Ngày duyệt:5/9/2021 Ngày giảng: Tuần 1 (7 11/9/2021). Phần1: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ THẾ GIỚI SỐNG Tiết 1- BÀI 1. CÁC CẤP TỔ CHỨC CỦA THẾ GIỚI SỐNG I . MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1.Kiến thức( kết quả cần đạt được).Hs cần : - Nêu được các cấp tổ chức của thế giới sống, đặc điểm của từng cấp độ, đồng thời phân biệt được các cấp tổ chức vật chất sống( dưới TB) với các cấp tổ chức cơ bản của của hệ thống sống ( từ TB trở lên) - HS nêu và giải thích được từng đặc điểm chung nhất của các cấp tổ chức sống. * Tích hợp giáo dục bảo vệ đa dạng sinh học và môi trường 2. Năng lực: - Phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. - Phát triển năng lực ngôn ngữ và thể chất - Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm. - Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin. - Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô - Xác định đúng quyền và nghĩa vụ học tập chủ đề - Quản lí nhóm: Lắng nghe và phản hồi tích cực, tạo hứng khởi học tập 3. Phẩm chất - Hình thành quan điểm duy vật biện chứng qua hiểu biết về thế giưới sống - HS có niềm tin vào khoa học và yêu thích bộ môn. - Củng cố niềm tin vào khoa học, say mê tìm hiểu về thế giới sống - Có thái độ đúng đắn trong việc bảo vệ và chăm sóc thế giới sống II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: - Giáo án (kế hoạch giảng dạy tiết học + GA điện tử + thiết bị giảng dạy CNTT ) - Hệ thống câu hỏi và bài tập có liên quan ở 4 mức độ. 2. Học sinh: - Kiến thức cơ sở về thế giới sống - Chuẩn bị theo phiếu HDCBBM III .TIẾN TRÌNH DẠY HỌC : Họat động của giáo viên Họat động của học sinh Nội dung 1. HOẠT ĐỘNG 1- KHỞI ĐỘNG * Mục tiêu : - Kích thích học sinh hứng thú tìm hiểu bài mới - Rèn luyện năng lực tư duy phê phán cho học sinh. * Nội dung: - Suy nghĩ về vấn đề được đặt ra; - Tham gia hoạt động đọc hiểu để tìm câu trả lời của tình huống khởi động, * Sản phẩm: + Học sinh tập trung chú ý; + Suy nghĩ về vấn đề được đặt ra;
2. + Tham gia hoạt động đọc hiểu để tìm câu trả lời của tình huống khởi động, + Từ cách nêu vấn đề gây thắc mắc như trên, giáo viên dẫn học sinh vào các hoạt động mới: Hoạt động hình thành kiến thức. *Tổ chức thực hiện: GV giới thiệu sơ lược chương trình sinh 10. Câu hỏi khởi động: Dựa vào kiến thức đã học, em hãy cho biết sinh vật khác với vật vô sinh ở điểm nào? ( Gợi ý: Đặc trưng của sự sống?- TĐC, sinh trưởng – phát triển, sinh sản, cảm ứng và vận động) =>Dẫn vào bài: Giới sinh vật vô cùng đa dạng và phong phú. Khi nghiên cứu về giới sinh vật người ta có thể nhìn nhận nó ở rấ nhiều góc độ khác nhau, một trong những góc độ nghiên cứu về giới sinh vật đó là nghiên cứu về các cấp độ tổ chức của TGS. 2. HOẠT ĐỘNG 2- HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI * Mục tiêu : - Nêu được các cấp tổ chức của thế giới sống, đặc điểm của từng cấp độ, đồng thời phân biệt được các cấp tổ chức vật chất sống( dưới TB) với các cấp tổ chức cơ bản của của hệ thống sống ( từ TB trở lên) - HS nêu và giải thích được từng đặc điểm chung nhất của các cấp tổ chức sống. - Giải thích được tại sao tế bào lại là đơn vị cơ bản tổ chức nên thế giới sống. * Tích hợp giáo dục bảo vệ đa dạng sinh học và môi trường * Nội dung: Tìm hiểu các đơn vị kiến thức của bài học * Sản phẩm: - Học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động tìm hiểu và khám phá các đơn vị kiến thức trong bài học=> hình thành kiến thức. *Tổ chức thực hiện: Hoạt động 1: HS tách nhóm theo yêu cầu I. Các cấp tổ chức của thế GV chia nhóm HS, yêu của GV, nghe câu hỏi và giới sống: cầu HS nghiên cứu SGK, tiến hành thảo luận theo sự Thế giới sống được tổ chức thảo luận nhanh trả lời. phân công của GV. theo nguyên tắc thứ bậc rất Câu hỏi: Quan sát hình 1, chặc chẽ gồm các cấp tổ cho biết thế giới sống được Các nhóm cử đại diện chức cơ bản: tế bào, cơ thể, tổ chức theo những cấp tổ trình bày kết quả thảo luận. quần thể, quần xã và hệ sinh chức cơ bản nào? Các thành viên còn lại thái. GV yêu cầu các HS khác nhận xét, bổ sung. Trong đó, tế bào là đơn vị bổ sung. cơ bản cấu tạo nên mọi cơ GV đánh giá, kết luận. thể sinh vật.
3. Hoạt động 2: II. Đặc điểm chung của GV yêu cầu các nhóm thảo các cấp tổ chức sống: luận theo câu hỏi được 1. Tổ chức theo nguyên phân công. tắc thứ bậc: + Nhóm 1 và nhóm 2: Nhóm 1 và 2 tiến hành thảo Nguyên tắc thứ bậc: Tổ Câu hỏi: Cho ví dụ về tổ luận theo yêu cầu của GV, chức sống cấp dưới làm chức thứ bậc và đặc tính nổi cử đại diện trình bày. nền tảng xây dựng nên tổ trội của các cấp tổ chức chức sống cấp trên. sống. Các nhóm còn lại bổ sung. Ngoài đặc điểm của tổ GV nhận xét, kết luận. sống cấp thấp, tổ chức cấp cao còn có những đặc tính + Nhóm 3 và nhóm 4: riêng gọi là đặc tính nổi Câu hỏi: Thế nào là hệ Nhóm 3, 4 cử đại diện lên trội. thống mở và tự điều chỉnh? trình bày kết quả thảo luận. 2. Hệ thống mở và tự Cho ví dụ. Các nhóm khác bổ sung. điều chỉnh: - Khái niệm hệ thống mở. GV điều chỉnh, kết luận. - Khái niệm hệ tự điều chỉnh. 3. Thế giới sống liên tục GV yêu cầu nhóm 5, 6 trình tiến hóa: bày kết quả. Nhóm 5, 6 trình bày kết - Nhờ sự thừa kế thông tin + Nhóm 5 và 6: quả, các nhóm còn lại nhận di truyền nên các sinh vật Câu hỏi: Cho ví dụ chứng xét, bổ sung. đều có đặc điểm chung. minh thế giới sống đa dạng - Điều kiện ngoại cảnh nhưng thống nhất. luôn thay đổi, biến dị không ngừng phát sinh, quá trình chọn lọc luôn GV tổng hợp, kết luận. tác động lên sinh vật, nên thế giới sống phát triển vô cùng đa dạng và phong phú. 3. HOẠT ĐỘNG 3 - LUYỆN TẬP *Mục tiêu: Luyên tập để HS củng cố những gì đã biết . - Rèn luyện năng lực tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề cho HS. *Nội dung:Trắc nghiệm luyện tập củng cố kiến thức *Sản phẩm Câu 1: Cho các ý sau: (1) Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc. (2) Là hệ kín, có tính bền vững và ổn định. (3) Liên tục tiến hóa. (4) Là hệ mở, có khả năng tự điều chỉnh. (5) Có khả năng cảm ứng và vân động. (6) Thường xuyên trao đổi chất với môi trường. Trong các ý trên, có mấy ý là đặc điểm của các cấp độ tổ chức sống cơ bản? A. 5 B. 3 C. 4 D. 2 Hiển thị đáp án
4. Đáp án: A Câu 2: Đặc tính quan trọng nhất đảm bảo tính bền vững và ổn định tương đối của tổ chức sống là: A. Trao đổi chất và năng lượng B. Sinh sản C. Sinh trưởng và phát triển D. Khả năng tự điều chỉnh và cân bằng nội môi Đáp án: D Câu 3: Có các cấp độ tổ chức cơ bản của thế giới sống là (1) Cơ thể. (2) tế bào (3) quần thể (4) quần xã (5) hệ sinh thái Các cấp độ tổ chức sống trên được sắp xếp theo đúng nguyên tắc thứ bậc là A. 2 → 1 → 3 → 4 → 5 B. 1 → 2 → 3 → 4 → 5 C. 5 → 4 → 3 → 2 → 1 D. 2 → 3 → 4 → 5 → 1 Hiển thị đáp án Đáp án: A Câu 4: “Tổ chức sống cấp thấp hơn làm nền tảng để xây dựng nên tổ chức sống cấp cao hơn” giải thích cho nguyên tắc nào của thế giới sống? A. Nguyên tắc thứ bậc. B. Nguyên tắc mở. C. Nguyên tắc tự điều chỉnh. D. Nguyên tắc bổ sung Hiển thị đáp án Đáp án: A *Tổ chức thực hiện: Trình chiếu các câu hỏi trắc nghiệm=> yêu cầu HS trả lời 4. HOẠT ĐỘNG 4 - VẬN DỤNG * Mục tiêu: -Tạo cơ hội cho HS vận dụng kiến thức và kĩ năng có được vào vào thực tế cuộc sống. - Rèn luyện năng lực tư duy, phân tích. *Nội dung: - Nêu một số ví dụ về khả năng tự điều chỉnh của cơ thể người. - Tích hợp giáo dục bảo vệ đa dạng sinh học và môi trường. *Sản phẩm Vận dụng 1. Nêu một số ví dụ về khả năng tự điều chỉnh của cơ thể người? Hướng dẫn: Một số ví dụ về khả năng tự điều chỉnh của cơ thể người: - Khi cơ thể ở môi trường có nhiệt độ cao, hệ mạch dưới da sẽ dãn ra, lỗ chân lông giãn mở, mồ hôi tiết ra làm mát cơ thể. - Khi cơ thể ở môi trường có nhiệt độ thấp, các mạch máu dưới da co lại, xuất hiện hiện tượng run để làm ấm cơ thể. - Mắt người khi nhìn không rõ có xu hướng khép nhỏ lại, làm thay đổi cầu mắt, giúp ảnh hiện chính xác ở khoảng tiêu cự để nhìn rõ vật. - Khi có một tác động quá lớn đến tâm lí con người, não có xu hướng xóa bỏ đoạn kí ức đó. - Ở hoạt động bài tiết bình thường, cơ thể sẽ thu lại đường- chất có lợi cho cơ thể và bài thải nitrat – chất gây độc cho cơ thể. Vận dụng 2. Từ những hiểu biết về các cấp tổ chức của thế giưới sống=> liện hệ trong việc bảo vệ độ đa dạng sinh học và bảo vệ môi trường sống? Hướng dẫn:
5. - Đa dạng các cấp tổ chức sống tạo nên sự đa dạng của thế giới sinh vật/đa dạng sinh học. - Bảo vệ các lòai sinh vật và môi trường sống của chúng là bảo vệ đa dạng sinh học. - Môi trường và sinh vật có mối quan hệ thống nhất, giúp cho các tổ chức sống tồn tại và tự điều chỉnh. Nếu môi trường bị biến đổi sẽ ảnh hưởng đến sự tồn tại và chức năng sống của các tổ chức sống trong môi trường. - Chống lại các họat động, hành vi gây biến đổi /ô nhiễm môi trường. * Tổ chức thực hiện: Cho HS ở nhà nghiên cứu và hoàn thành nội dung yêu cầu. IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH CHUẨN BỊ BÀI. 1. Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài 1. 2. Chuẩn bị bài mới( bài 2) theo phiếu học tập sau: Đặc điểm Khởi sinh Nguyên sinh Nấm THực vật Động vật Đại diện Cấu tạo/ trình độ tổ chức Kiểu dinh dưỡng Hình thức sinh sản LTK, ngày 05 tháng 09 năm 2021 Người phê duyệt Phạm Kiều Dung