Đề khảo sát chất lượng (Lần 1) môn Ngữ văn 10 - Trường THPT Lý Thường Kiệt 2020-2021 (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề khảo sát chất lượng (Lần 1) môn Ngữ văn 10 - Trường THPT Lý Thường Kiệt 2020-2021 (Có đáp án)

1. SỞ GD&ĐT BẮC NINH ĐỀ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG LẦN 1 TRƯỜNG THPT LÝ THƯỜNG KIỆT NĂM HỌC 2020 -2021 MÔN: NGỮ VĂN 10. Thời gian làm bài: 120 phút; không kể thời gian phát đề Phần I: Đọc - hiểu (3 điểm). Đọc đoạn văn sau và thực hiện nhiệm vụ nêu bên dưới: Lãng phí thời gian là mất tuyệt đối. Mất tiền có thể kiếm lại được tiền, mất xe có thể sắm lại được nhưng mất thời gian thì chịu, đố ai có thể kiếm lại được. Thời gian là một dòng chảy thẳng; không bao giờ dừng lại và cũng không bao giờ quay lùi. Mọi cơ hội, nếu bỏ qua là mất. Tuổi trẻ mà không làm được gì cho đời, cho bản thân thì nó vẫn xồng xộc đến với tuổi già. Thời gian là một dòng chảy đều đặn, lạnh lùng, chẳng bao giờ chờ đợi sự chậm trễ. Hãy quý trọng thời gian, nhất là trong thời đại trí tuệ này; nền kinh tế tri thức đã và đang làm cho thời gian trở nên vô giá. Chưa đầy một giờ, công nghệ Nhật Bản đã có thể sản xuất một tấn thép; con tàu tốc hành của các nước phát triển trong vài giờ đã có thể vượt qua được vài ngàn kilomet. Mọi biểu hiện đủng đỉnh, rềnh ràng đều trở nên lạc lõng trong xu thế toàn cầu hiện nay. Giải trí là cần thiết, nhưng chơi bời quá mức, để thời gian trôi qua vô vị là có tội với đời, với tương lai đất nước (Phong cách sống của người đời Câu 1: Xác định đề tài của văn bản. (0.5đ) Câu 2: Tác giả đã triển khai lập luận (trình bày văn bản) theo cách nào? (0.5đ) Câu 3: Chỉ ra dẫn chứng mà tác giả dùng để minh họa cho lí lẽ: nền kinh tế trí thức đã và đang làm cho thời gian trở nên vô giá.(1.0đ) Câu 4:Tại sao tác giả viết: Giải trí là cần thiết nhưng chơi bời quá mức, để thời gian trôi qua vô vị là có tội với đời, với tương lai đất nước? (trình bày 3 đến 4 câu).(1.0đ) Phần II. Làm văn (7 điểm): Câu 1: (2.0đ) Từ thông điệp của văn bản trên, hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về câu nói của Steve Jobs: Tương lai được mua bằng hiện tại.
2. Câu 2: (5.0đ) Thuyền ta lái gió với buồm trăng Lướt giữa mây cao với biển bằng, Ra đậu dặm xa dò bụng biển, Dàn đan thế trận lưới vây giăng. Cá nhụ cá chim cùng cá đé, Cá song lấp lánh đuốc đen hồng, Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe, Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long. (Trích Đoàn thuyền đánh cá, Huy Cận, Ngữ văn 9, tập một, NXB Giáo dục, tr.140) Trình bày cảm nhận của em về bức tranh thiên nhiên và lao động của con người trong đoạn thơ trên. HẾT
3. ĐÁP ÁN ĐỀ THI KHẢO SÁT LẦN 1 MÔN NGỮ VĂN 10 Năm học: 2020-2021 Thời gian: 120 phút Phần I: Đọc - hiểu (3 điểm). Câu 1:Đề tài: Vai trò, tầm quan trọng của thời gian với cuộc sống của con người hiện đại.(0.5đ). Câu 2: Đoạn văn trình bày theo cách: diễn dịch(0.5đ). Câu 3: Dẫn chứng: Chưa đầy một giờ, công nghệ Nhật Bản đã có thể sản xuất một tấn thép; con tàu tốc hành của các nước phát triển trong vài giờ đã có thể vượt qua được vài ngàn kilomet.(1.0đ) Câu 4: Tác giả viết như vậy bởi:(1.0đ) - Giải trí giúp chúng ta cân bằng lại cuộc sống, cân bằng lại tâm trạng sau những giờ lao động mệt nhọc, lấy lại tinh thần và thể chất để tiếp tục công việc. - Còn chơi bời là sự ăn chơi quá mức, không lo đến tương lai, công việc, để thời gian trôi đi một cách vô nghĩa. Bởi vậy, giải trí trong một thời gian nhất định sẽ giúp ta làm việc tốt hơn, còn chơi bời là tiêu tốn thời gian một cách vô ích nên sẽ làm hại đến tương lai bản thân và đất nước. Phần II. Làm văn (7 điểm): Câu 1: (2.0đ) *Yêu cầu về kĩ năng: - Viết đúng 1 đoạn văn khoảng 200 chữ. - Trình bày mạch lạc, rõ ràng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. - Hiểu đúng yêu cầu của đề, có kĩ năng viết đoạn văn nghị luận, vận dụng tốt các thao tác lập luận trong một đoạn văn. Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau, có thể bày tỏ quan điểm, suy nghĩ riêng nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác
4. đáng; có thái độ chân thành, nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. * Yêu cầu về kiến thức: - Giải thích: 0,5đ + Tương lai: là những diễn biến, sự kiện diễn ra ở phía trước, cái mà không thể đoán trước, biết trước được. + Hiện tại: là thời điểm này, lúc này, là không gian và thời gian mà chúng ta đang hít thở, đang sống. Vậy tại sao nói Tương lai được mua bằng hiện tại ? Bởi: * Cuộc sống của chúng ta không phải ngẫu nhiên mà có, cứ vậy mà diễn ra mà nó là cả một quá trình, là mối quan hệ nhân - quả. * Tương lai ngày mai sẽ là kết quả của những cố gắng, nỗ lực của chúng ta trong cuộc sống hiện tại. => Câu nói hoàn toàn chính xác: chỉ khi chúng ta cố gắng, nỗ lực ở hiện tại thì kết quả mới tốt đẹp ở tương lai. - Bình luận: 1.0đ + Bất cứ một kết quả nào cũng là hệ quả của một quá trình mà trong đó sự chuẩn bị là điều quan trọng nhất. Nếu chúng ta không hành động - không học tập, không lao động, không rèn luyện thì tương lai chúng ta không có gì cả. + Để không lãng phí thời gian, chuẩn bị tốt cho tương lai chúng ta cần: . Phân bố thời gian hợp lí giữa việc học tập và giải trí. . Có mục tiêu cụ thể, rõ ràng cho mỗi giai đoạn và hoàn thành được các mục tiêu đó. . Có ý chí quyết tâm thực hiện, không ngại khó, ngại khổ. + Phê phán lối sống lãng phí thời gian, chơi bời vô bổ, không có mục tiêu của nhiều bạn trẻ hiện nay. - Liên hệ và rút ra bài học cho bản thân: 0.5đ Để có một tương lai tươi sáng, ngay từ hôm nay các bạn trẻ cần phải biết quý trọng thời gian, lao động, làm việc hăng say, tích lũy kinh nghiệm, trau dồi tri thức. Câu 2: (7.0đ) 1) Mở bài:Giới thiệu khái quát về tác giả,tác phẩm, đoạn thơ. (0.5 đ) - Huy Cận là một trong số những gương mặt tiêu biểu của nền thơ ca Việt Nam hiện đại với những tác phẩm thơ dạt dào niềm vui về cuộc đời, mến yêu thiên nhiên, con người và cuộc sống. - Đoàn thuyền đánh cá là khúc tráng ca ca ngợi cuộc sống mới, hình ảnh tráng lệ về thiên nhiên và con người lao động thể hiện sự hòa hợp giữa thiên nhiên và con người.
5. - Khái quát nội dung đoạn thơ: Đoạn thơ đã miêu tả vẻ đẹp và mối giao hòa giữa con người và thiên nhiên trên cái nền lộng lẫy, tráng lệ của vũ trụ biển cả. 2) Thân bài: (4.0đ) a) Nội dung: (3.0đ) - Cảnh đoàn thuyền và con người khi ra khơi hiện lên với chiều kích to lớn, làm chủ cuộc đời, làm chủ quê hương:(1.5đ) + Con thuyền nhỏ bé trước biển trời trở thành con thuyền kì vĩ mang tầm vóc vũ trụ: gió làm bánh lái, trăng làm cánh buồm, lướt giữa mây cao với biển bằng. Thiên nhiên hòa chung với nhịp điệu lao động khỏe khoắn, hăng say của người lao động. + Người dân chài – những người lao động trở nên lồng lộng giữa biển trời trong tư thế làm chủ: ra khơi xa dò bụng biển tìm luồng cá và dàn đan thế trận bủa lưới vây quanh. - Bức tranh thiên nhiên giàu có, tươi đẹp:(1.5đ) + Biển cả giàu có, phong phú: cá nhụ, cá chim, cá đé, + Cảnh biển ở đêm đẹp không chỉ ở màu sắc, ánh sáng mà còn ở âm thanh: biển lấp lánh ánh trăng vàng do sự quấy động của đàn cá, sao in xuống nước, sóng đẩy mạn thuyền “sao lùa”, tiếng sóng vỗ rì rào tựa nhịp thở của đêm. Đoạn thơ thể hiện niềm vui của nhà thơ trước đất trời , đặc biệt là niềm vui lao động; sự tôn vinh con người hòa hợp thiên nhiên, làm chủ tự nhiên. b) Nghệ thuật: (1.0 đ) - Hình ảnh đẹp, giàu sức gợi. - Biện pháp tu từ mang hiệu quả thẩm mĩ cao: liệt kê, nhân hóa, hoán dụ, - Cảm hứng lãng mạn kết hợp với hiện thực tạo nên tứ thơ hay, độc đáo. 3) Kết bài: (0.5đ) - Khẳng định lại vị trí và đặc điểm thơ của tác giả. - Khẳng định lại giá trị về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ.