Bài giảng Vật lí 10 (cơ bản) - Bài 37: Các hiện tượng bề mặt của chất lỏng

Nội dung tài liệu: Bài giảng Vật lí 10 (cơ bản) - Bài 37: Các hiện tượng bề mặt của chất lỏng

1. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T Baøi: TÖÏA BAØI DAÏY CHAÂU THAØNH VAÄT LYÙ TIEÀN GIANG NOÄI DUNG CHÍNH KÍNH CHÀO TAÂN HIEÄP QUÝ THẦY CÔ T H P T CÁC EM HỌC SINH CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG 1
2. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T KIỂM TRA BÀI CŨ CHAÂU THAØNH Ă Baøi: 37 L NG KÍNH 10 TIEÀN GIANG Câu 1: Phát biểu và viết công thức độ nở dài và độ nở khối I. Hicủaện vật tượ rắn?ng căng bề mặt  =  −  0 =  0 t TAÂN HIEÄP của chất T H P T lỏng V = V −V0 = V0 t với  3 0 II. CâuHiện 2: t ượMộtng thước thép ở 20 C có độ dài 1000mm. Khi nhiệt độdính tăng đến 400C, thước thép này dài bao nhiêu mét? Cho hệ CHAÂU THAØNH sốướ nởt.Hi dàiện của thép là 11.10-6 K-1. tượng khoâng TIEÀN GIANG dính ướ=c  (1+ t) = 1.0022 m III. Hiện tượng0 mao dẫn 2
3. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH KIỂM TRAĂ BÀI CŨ BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG CHẤT LỎNG Câu 1: Phát biểu và viết công thức vềTAÂN HIEÄPđộ nở dài T H P T và độ nở khối của vật rắn? CHAÂU THAØNH0 Câu 2: Một thước thép ở 20 C có độ dài 1000mm, 0 khi nhiệt độ tăng đến 40 C thìTIEÀN GIANGthước dài bao nhiêu mét, cho hệ số nở dài của thép -6 -1 là 11.10 K ? 3
4. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CHAÂU THAØNH Ă Baøi: 37 L NG KÍNH 10 TIEÀN GIANG TAÂN HIEÄP T H P T CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG 4
5. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG I. Hiện tượng I. Hiện tượng căng bề mặt của chất lỏng căng bề mặt TAÂN HIEÄP của chất lỏng T H P T II.Hiện tượng dính ướt. Hiện tượng không II. Hiện tượng dính ướt dính ướt.Hiện tượng không CHAÂU THAØNH dính ướt III. Hiện tượng mao dẫn TIEÀN GIANG III. Hiện tượng mao dẫn 5
6. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG I. Hiện tượng căng bề mặt TAÂN HIEÄP của chất lỏng T H P T 1. Thí nghieäm: Nöôùc xaø phoøng Nhuùng khung daây ñoàng coù buoäc voøng daây CHAÂUchæ THAØNH hình daïng baát kì vaøo nöôùc xaø phoøng. TIEÀN GIANG Nhaác nhẹ khung daây ñoàng ra ngoaøi => coù maøng xaø phoøng phuû kín maët khung daây.ï 6
7. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG Khung daây Trả lời C1 SGK I. Hiện tượng ñoàng căng bề mặt TAÂN HIEÄP của chất lỏng T H P T Maøng xaø Voøng daây f phoøng 1. Thí nghieäm: chæ Choïc thuûng maøng xaø phoøng beân trong voøng CHAÂU THAØNH daây chæ -> beà maët phaàn maøng xaø phoøngTIEÀN GIANG coøn ñoïng treân khung daây coù xu höôùng töï co laïi ñeå giaûm dieän tích nhoû nhaát tôùi möùc coù theå -> chöùng toû treân beà maët phaàn maøng xaø phoøng coù nhöõng löïc keùo caêng beà maët chaát loûng goïi laø löïc caêng beà maët cuûa chaát loûng. 7
8. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG A I. Hiện tượng C căng bề mặt TAÂN HIEÄP của chất lỏng T H P T 1. Thí nghieäm: B D Nöôùc xaø phoøng CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG 8
9. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG A I. Hiện tượng C căng bề mặt TAÂN HIEÄP của chất lỏng T H P T Thí nghieäm: 1. B D → AB di chuyeån veà phía CD CHAÂU THAØNH → Maøng xaø phoøng bò co laïi ñeå giaûm dieän tích maët ngoaøi ñeán nhoû nhaátTIEÀN GIANG → Hieän töôïng thanh AB dòch chuyeån laø do coù löïc caêng maët ngoaøi taùc duïng leân thanh AB. 9
10. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG Khung daây I. Hiện tượng ñoàng căng bề mặt TAÂN HIEÄP T H P T A của chất lỏng Maøng xaø C Voøng daây f phoøng 1. Thí nghieäm: chæ B D CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG ? Lực căng bề mặt có ñieåm ñaët, phương, chiều như thế nào? 10
11. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG Löïc caêng beà maët taùc Khung I. Hiện tượng duïng leân moät ñoaïn ñöôøng daây ñoàng căng bề mặt TAÂN HIEÄP Maøng nhoû l baát kì treân beà maët Voøng xaø của chất lỏng T H P T daây phoøng chaát loûng luoân coù: chæ f 1. Thí nghieäm: * Ñieåm ñaët: treân ñoaïn l 2. Lực căng * Phöông: vuoâng goùc vôùi ñoaïn ñöôøng naøy bề mặt vaø tieáp tuyeánCHAÂU vôùi THAØNH beà maët chaát loûng * Chieàu: laøm giaûm dieän tích beà maët chaát TIEÀN GIANG loûng *ù Đoä lôùn: f tæ leä thuaän vôùi ñoä daøi l cuûa ñoaïn ñöôøng ñoù. f =  l 11
12. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG Khung daây I. Hiện tượng ñoàng căng bề mặt TAÂN HIEÄP của chất lỏng T H P T Maøng xaø Voøng daây f phoøng 1. Thí nghieäm: chæ 2. Lực căng bề mặt CHAÂU THAØNH  : laø heä soá caêng bề maët cuûa chaát loûng, phuï thuoäc baûn chaát, nhieät ñoäTIEÀN GIANGcuûa chaát loûng (N/m),  giaûm khi nhieät ñoä taêng. 12
13. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG * HÖ sè c¨ng bÒ mÆt cña mét sè chÊt láng: I. Hiện tượng căng bề mặt TAÂN HIEÄP của chất lỏng Chất lỏng T H(N/m) P T Nước ở  (N/m) ở 200C t0C 1. Thí nghieäm: Nước 73.10-3 0 75,5.10-3 2. Lực căng -3 -3 bề mặt Rượu, cồn 22.10CHAÂU THAØNH 10 74.10 -3 -3 Thủy ngân 465.10 TIEÀN20 GIANG 73.10 Nước xà 30 71.10-3 phòng 25.10-3 100 59.10-3 13
14. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG Khung daây ñoàng I. Hiện tượng căng bề mặt TAÂN HIEÄP Maøng xaø của chất lỏng T H P T Voøng daây phoøng 1. Thí nghieäm: chæ f 2. Lực căng bề mặt Toång caùc löïcCHAÂU THAØNH caêng beà maët taùc duïng leân voøng daây chæ: TIEÀN GIANG FC = .2L = .2 D Vôùi L= D: chu vi ñöôøng troøn naèm treân 1 maët cuûa maøng xaø phoøng giôùi haïn bôûi voøng daây chæ coù ñöôøng kính D 14
15. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG * H·y x¸c ®Þnh hÖ sè c¨ng bÒ mÆt cña chÊt I. Hiện tượng láng trong b×nh? căng bề mặt * D, d lµ ñöôøngTAÂN HIEÄP kính ngoµi của chất lỏng T Hvµ P T ñöôøng kính trong cña 1. Thí nghieäm: D chiÕc vßng. d 2. Lực căng bề mặt CHAÂU THAØNH F UẬN N D©y treo O L HÓ Ả M TIEÀN GIANG H ChiÕc Mµng T ? vßng níc f f 15
16. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG * §Ó chiÕc vßng bøt khái mÆt níc: I. Hiện tượng F = F + P F = F - P căng bề mặt C C TAÂN HIEÄP của chất lỏng T H P T • Gäi L1, L2 lµ chu vi ngoµi F 1. Thí nghieäm: vµ chu vi trong cña chiÕc vßng D©y treo ChiÕc Mµng 2. Lực căng bề vßng níc FC =  (L1+L2) mặt CHAÂU THAØNH FC UẬN N  = TIEÀN GIANG O L HÓ Ả M L +L H 1 2 f f T ? F - P  = D, d lµ ñöôøng kính ngoµi vµ (D + d) ñöôøng kính trong cña chiÕc vßng (m) 16
17. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG ✓ Căng vải trên ô dù hoặc trên mui I. Hiện tượng bạt ô tô tải. căng bề mặt TAÂN HIEÄP của chất T H P T lỏng 1. Thí nghieäm: 2. Lực căng bề mặt CHAÂU THAØNH 3. Ứng TIEÀN GIANG dụng 17
18. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG ✓Dùng nước xà phòng để giặt quần I. Hiện tượng căng bề mặt áo TAÂN HIEÄP của chất T H P T lỏng 1. Thí nghieäm: 2. Lực căng bề mặt CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG 3. Ứng dụng 18
19. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG I. Hiện tượng ✓Ống nhỏ giọt căng bề mặt TAÂN HIEÄP của chất T H P T lỏng 1. Thí nghieäm: 2. Lực căng bề mặt CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG 3. Ứng dụng 19
20. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG CUÛNG COÁ Vuoâng goùc vôùi ñoaïn ñöôøng nhoû baát kì l treân *Lực căng bề beà maët chaát loûng naøy vaø tieáp tuyeán vôùi beà maët mặt TAÂN HIEÄP chaát loûng - Phöông: T H P T Laøm giaûm dieän tích beà maët chaát loûng - Chieàu: - Ñoä lôùn: f =  l  :laø heä soá caêng maët ngoaøi cuûa chaátCHAÂU THAØNHloûng phuï thuoäc baûn chaát, nhieät ñoä cuûa chaát loûng (N/m). TIEÀN GIANG * Heä soá caêng FP− beà maët:  = D, d lµ ñöôøng kính ngoµi vµ ()Dd+ ñöôøng kính trong cña chiÕc vßng. 20
21. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG VAÄN DUÏNG CHOÏN CAÂU SAI: Löïc caêng beà maët taùc duïng leân moät ñoaïn A ñöôøng nhoû baát kì treân beà maët chaát loûng luoân coù phöông vuoâng goùc vôùi ñoaïnTAÂN HIEÄP ñöôøng naøy vaø tieáp tuyeánT Hvôùi P T beà maët chaát loûng Caâu hoûi B Löïc caêng beà maët coù phöông vuoâng goùc vôùi traéc nghieäm beà maët chaát loûng CHAÂU THAØNH Löïc caêng beà maët coù chieàu laøm giaûm dieän C tích beà maët chaát loûng TIEÀN GIANG Löïc caêng beà maët taùc duïng leân moät ñoaïn ñöôøng nhoû baát kì treân beà maët chaát loûng coù D ñoä lôùn f tæ leä thuaän vôùi ñoä daøi l cuûa ñoaïn ñöôøng ñoù. 21
22. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHAÂU THAØNH Ă BàiBaøi: 37: 37 CỦAL CHẤTNG KÍNH LỎNG 10 TIEÀN GIANG VAÄN DUÏNG Moät voøng xuyeán coù ñöôøng kính ngoaøi laø 44 mm vaø ñöôøng kính trong laø 40 mm. Troïng löôïng cuûa voøng xuyeán laø 45 mN. Löïc böùt voøng xuyeán naøy ra TAÂN HIEÄP khoûi beà maët cuûa glixeârin ôû 20oC laø 64,3 mN. Tính heä soá caêng beà maëtT H P T cuûa glixeârin ôû nhieät ñoä naøy? Baøi taäp Giaûi: vaän duïng Toùm taét: -3 Heä soá caêng bề maët: D = 44 mm = 44.10CHAÂU m THAØNH d = 40 mm = 40.10-3 m -3 P = 45 mN = 45.10 N TIEÀN GIANG F = 64,3 mNFP− = 64,3.10-3 N t = 20= 0C (64,3− 45).10−3  = ? ()Dd+  ==73.10−3 Nm / 3,14.(44+ 40).10−3 22
23. TAÂN HIEÄP VAÄT LYÙ T H P T Baøi: TÖÏA BAØI DAÏY CHAÂU THAØNH VAÄT LYÙ TIEÀN GIANG NOÄI DUNG CHÍNH CHÀO TẠM BIỆT TAÂN HIEÄP CHÚC SỨC KHOẺ QUÝ THẦYT H P T CÔ CÁC EM HỌC SINH CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG 23